Pomijając emocje przy sporze o poprawione nowe prawo do usuwania drzew i krzewów na gruntach prywatnych, w tym gruntach rolnych, warto zadać pytanie: jakie jest dalsze, niezauważane, a być może najważniejsze tło pozwolenia do dysponowania drzewami i krzewami na własnej posesji?

Niestety kolejne „szyszkozbrodnie” na przyrodzie (szyszkozbrodnia to ironiczny termin wymyślony przez jednego z redaktorów Gościa Niedzielnego), mające być skutkiem działań obecnego Ministra Środowiska, przysłoniły bardzo poważny, bo państwowotwórczy, aspekt denacjonalizacji drzew i krzewów.

Podstawowym obowiązkiem państwa wobec obywatela jest zapewnienie bezpieczeństwa. Jest to wprawdzie starożytna formuła Platona, ale ciągle aktualna. Można rzecz odwrócić i zastanowić się po co obywatelowi (i społeczności) państwo, które nie zapewnia mu bezpieczeństwa: zdrowotnego, socjalnego, obyczajowego, majątkowego itp. (niech będzie i „ekologicznego” - choć termin zaczerpnięty ze słownika nowomowy). Po co obywatelowi takie państwo? Do stycznia 2017 roku, system nadzoru nad wycinką drzew i krzewów na gruntach prywatnych uzależniał ich usunięcie, uogólniam i upraszczam, od decyzji urzędnika czyli państwa. Jakie były relacje obywatel - państwo w tym układzie?

1. O losie drzewa, które sam zasadziłeś i obecnie np. zagraża twojemu majątkowi i/lub zdrowiu, nie decydowałeś sam lecz decydowało o tym państwo: musiałeś zapytać urząd czy możesz je usunąć  (uiścić także stosowną temu daninę). To państwo de facto decydowało czy możesz lub nie możesz wyciąć drzewo. Nie będzie wielkiej przesady jeśli powiem, że była to relacja sługi i pana. To co dla ciebie oczywiste, to jest zagrożenie, podlegało ocenie przez kogoś, dla kogo to zagrożenie nie istnieje. Nawet jeśli trafiłeś na urzędnika, który uznał twoją potrzebę, to i tak musiałeś w tej relacji czuć się jak poddany. Poddany władcy, który nie wiadomo kiedy nabył prawo do drzewa, które ty sam zasadziłeś, który nabył, nie wiadomo kiedy, prawo do oceny tego co ty uważasz za zagrożenie, i wreszcie: nabył prawo oceny twego bezpieczeństwa (mógł ją nawet kwestionować!).

A przecież to państwo ma zapewnić tobie bezpieczeństwo, a nie ty masz się jemu tłumaczyć o  potrzebie własnego bezpieczeństwa. To jest relacja, która stawia obywatela wobec państwa jako sługę - następuje w niej odwrócenie biegunów państwa Platona. Obywatel postrzega państwo jako władzę, a nie opiekuna. Relacja całkowicie antypaństwowa i antypaństwowotwórcza, bo obywatel z taką relacją i państwem nie może się identyfikować. Po co mi takie państwo, które kwestionuje moje bezpieczeństwo? Po co mi takie państwo, któremu muszę się tłumaczyć z chęci zachowania własnego bezpieczeństwa?

2.  Zauważmy, że poprzednie prawo stanowiło, że o losie drzewa, które sam zasadziłeś lub nabyłeś prawa do jego własności (a teraz chcesz je wyciąć, bo np. jest za duże, nie podoba ci się, zasłania widok, potrzebujesz drewna, chcesz mieć inne, zarosło ci łąkę lub pole, itp.), nie decydowałeś sam, ale decydowało o twojej intencji państwo: zgodą lub niezgodą. Przychodzi na myśl pytanie kiedy państwo nabyło prawo do decydowania o drzewie na twojej własności? Ten moment nacjonalizacji drzewa (a właściwie nacjonalizacji decyzji o jego losie) nastąpił wtedy, gdy drzewo osiągnęło określony normą ustawy wiek lub średnicę.

Czy jak kupowałeś działkę z drzewami to poprzedni właściciel poinformował cię, że drzewa nie są tylko jego, ale także państwowe? Zapewne nie, a już na pewno nie zapłaciłeś państwu za kupno tych drzew. Czy państwo, przez lata wegetacji drzewa na twojej posesji, płaciło za wynajem gruntu, za pielęgnację drzewa, za ubezpieczenie twojego majątku lub sąsiada na wypadek spowodowany przez to drzewo? Nic takiego nie miało miejsca. Dlaczego państwo nabyło prawo do drzewa, którym się nie opiekuje, a ty straciłeś prawo samostanowienia, chociaż tym drzewem dalej się opiekujesz i za nie odpowiadasz?

Tę utratę prawa, często argumentuje się dobrem wspólnym, w skrócie: drzewo jest dobrem wspólnym i sam obywatel nie może o nim decydować. Mimo, że np. sam zasadziłeś i pielęgnowałeś drzewo, a rośnie ono na twojej działce, to stało się i jest dobrem wspólnym: sąsiadów, mieszkańców twojej ulicy, dzielnicy, miasta itd. To właśnie w ich imieniu wypowiada się państwo. W tej argumentacji drzewo, powyżej jakiegoś wieku lub średnicy, pełni już funkcje dla społeczności, które są ważniejsze od twoich potrzeb, dlatego właśnie państwo wypowiada się, za pomocą prawa, w imię ochrony interesu tej społeczności. Jeśli tak, to w jaki sposób ta społeczność partycypuje w utrzymaniu tego drzewa? Państwo, tłumacząc się dobrem wspólnym, nabyło prawo do twojej własności, ale nic (całkowicie nic)  w tym zakresie nie zrobiło. Podobnie bierna była owa wspólnota zainteresowanych: sąsiadów, mieszkańców twojej ulicy, dzielnicy, miasta… Państwo uaktywniało się dopiero wtedy, gdy ty chciałeś coś z tym drzewem zrobić. Jak to może odebrać obywatel? Musi sobie zadać pytanie: po co mi takie państwo, które zabiera mi własność i suwerenność?

3. Bardzo często drzewa „chroniono”, przed właścicielami, wykorzystując prawo ochrony gatunkowej (postępuje się tak nadal). Wystarczyło, że w drzewie była dziupla, pękniecie, porost, mech, gniazdo lub przysiadł ptak, a już drzewo nabywało dodatkowej ochrony, bo było siedliskiem życia gatunku chronionego (każdy reprezentant gatunku chronionego ma prawa całego gatunku chronionego - osobnik jest gatunkiem). Jak taka konfrontacja, homo sapiens vs. gatunek chroniony, była i jest odbierana przez obywatela w relacji z państwem? Tylko w sytuacjach zagrożenia zdrowia i życia człowieka można usunąć drzewo będące siedliskiem gatunku chronionego - jest na to specjalne odstępstwo. Nie ma derogacji na każdy inny przypadek np. jeśli chciałeś/chcesz drzewo wyciąć by np.  zbudować werandę - nie miałeś i nie masz dużej szansy na uzyskanie takiej zgody od państwa. Jeżeli już, to była to i jest to kosztowana ścieżka (oceny, ekspertyzy, kompensacje, pozwolenia itp.), w którą włącza się na twój koszt trzecia osoba - ekspert - znawca ptaków, mchów, porostów, nietoperzy itp. W takim przypadku państwo pokazuje swojemu obywatelowi, że są gatunki ważniejsze niż homo sapiens, ważniejsze niż sam obywatel. To zmusza do refleksji: po co mi takie państwo, które chroni nie mnie lecz ptaka, który uwił sobie na drzewie gniazdo? (już zawczasu sygnalizuję, że nie ma znaczenia to czy ptak jest czy są jajka lub młode, wystarczy, że był i kiedyś gniazdował, a drzewo stało się jego chronionym siedliskiem). 

4. Nie sposób pominąć także konfrontacji obywatel - państwo, która miała miejsce w poprzednim kształcie prawa, a pozycjonowała obywatela w układzie nieodpowiedzialny barbarzyńca (z siekierą lub piłą), a światła władza, kierująca się dobrem wspólnym, która musi kontrolować jego poczynania. Jak obywatel miał się utożsamić z takim państwem, które go nie szanuje i traktuje jak nieokrzesanego prymitywa, który chce wokół siebie uczynić pustynię?

5. Dlaczego ta nacjonalizacja drzew odpowiadała państwu? Jak wyżej opisano utrwalała ona relację poddany - władca lub ciemnota - „jaśniepaństwo” (nomen-omen), ale jest jeszcze coś równie  gorszącego. Otóż dla państwa system nacjonalizacji suwerenności i własności obywatela był bardzo wygody także dlatego, że pozornie spełniało ono oczekiwanie społeczeństwa wobec ochrony przyrody i środowiska (bezpieczeństwa „ekologicznego”), obejmując kontrolą własność prywatną, a marginalizując inne możliwości. Państwo nacjonalizowało własność prywatną, nie dając nic tej własności w zamian, a tworząc iluzję spełnienia oczekiwania społeczeństwa wobec ochrony. Upraszczając: oczekiwanie społeczne było takie by było więcej drzew (było ładnie i zielono itp.), a wiec państwo - władza - ma wypełnić to oczekiwanie. Jak to zrobiono?

Znacjonalizowano prywatne, zamiast przede wszystkim zachowywać i tworzyć owo wspólne, poprzez np. sadzenie drzew na gruntach, będących w zasobie skarbu państwa, utrzymywanie i zakładanie parków, zielonych skwerów, przydroży, alei, tworzenie i realizację miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, itp. W jakieś części te zadania realizowano, ale „zielony” zasób prywatny, znacjonalizowany, i tak był i jest nieproporcjonalnie większy od wspólnotowego, no i … tańszy. Być może uzasadnionym rozwiązaniem byłoby nabywanie lub dzierżawa tego co prywatne, a wartościowe np. starych drzew, drzew „siedliskowych”, ich zgrupowań itp., ale to oczywiście byłyby koszty, a więc co uczyniono?

Przerzucono oczekiwanie społeczne, wraz kosztami ochrony, na obywateli, zachowując jednocześnie pełną możliwość handlowania gruntami, należącymi do skarbu państwa, nierzadko o wysokich walorach przyrodniczych (także w miastach). Znacjonalizowano prywatne, tłumacząc to dobrem wspólnym, a ostatnio nawet dobrem Wspólnoty (powtórka z internacjonalizmu i komunizmu). Państwo przerzuciło ciężar ochrony przyrody, które jest oczekiwaniem społecznym, na obywatela. A propos „wielkich” kosztów, które państwo miałoby łożyć na zakładanie terenów zieleni lub dzierżawę wartościowych drzew. Zadajmy sobie pytanie: jak zakładali parki i aleje nasi rodzice, dziadkowie i pradziadkowie?  Czy oni byli bardziej bogaci niż my i było ich stać na taki wydatek? Czy oni i ówczesne elity (np. rajcy miejscy i ludzie magistratu) mieli większą świadomość ekologiczną? Byli bardziej wrażliwi niż my?  Jeśli tak, to musimy uznać, że obecne programy edukacji przyrodniczej, pochłaniające rocznie dziesiątki milionów złotych, są nie tylko marnotrawstwem, ale są niepotrzebne, bo nasi antenaci nie byli im poddani, a tereny zielone i tak zakładali.   

6. Ten powyższy system nacjonalizujący suwerenność i własność obywatela, był i jest szczególnie mocno eksploatowany przez pozarządowe organizacje ekologistyczne. Państwo było i jest dla nich tylko narzędziem opresji na obywatelu, który nie poddaje się ich ideologii. Głoszą oni, że społeczeństwo jest nieświadome ekologicznie (głównym konsumentem projektów edukacji ekologicznej jest właśnie trzeci sektor) i dlatego musi być skrępowane gorsetem prawa. Zauważmy: to nie jest przypadek, że najbardziej przeciwni nowemu prawu są właśnie ekologiści. Do tej pory kontrolowali obywatela, a nawet terroryzowali go  za pomocą państwa i prawa, będąc w tle - rzadko lub w ogóle nie ujawniając się. Co więcej, wielu z nich to właśnie owi eksperci, którzy za opłatą podejmowali się ocen, ekspertyz o obecności bądź braku obecności gatunków chronionych, którzy przygotowywali raporty oddziaływania na środowisko itp. opracowania - płatne. Kuriozalne było to, w tym układzie państwo-obywatel, że to właśnie oni, dzięki owej ekspertyzie, byli wybawieniem od opresyjnego państwa, a samo państwo uosobieniem zła. Co więcej, państwo, które nie wypełniało swojego obowiązku wobec oczekiwania społecznego (ma być ładnie i zielono), a w zamian nacjonalizowało drzewa, było dla ekologistów idealne, bo to oni wypełniali niszę opiekuna np. poprzez nagłaśnianie akcji „ratowania drzew” (cóż z tego, że prywatnych). Ci sami ludzie, którzy chcieli i chcą surowego prawa ochrony przyrody są jednocześnie płatnymi ekspertami, ale czy o tym wie obywatel? To co wie, to wiedza ekologii kanapowej i ekologizmu apokaliptycznego: brak drzew to brak tlenu. Sam fakt oddychania drzew, skutkujący wydaleniem dwutlenku węgla, mógłby spowodować, w podobnie uporczywej kampanii edukacyjnej i medialnej, wycinkę wszystkich drzew w miastach, bo wytwarzają CO2. Osamotniony obywatel z blokowiska nie zastanawia się, gdzie jest jego najbliższa reprezentacja (np. zarząd spółdzielni). Ostatnia rzecz jaka mu przyjdzie do głowy to indywidualna aktywność w tym zakresie: co ja zrobiłem żeby drzewa były na mojej ulicy i osiedlu? Pierwszą jest chęć decydowania i panowania nad cudzym (komuna zamiast wspólnoty), a drugą - przyłączenie się do ekologistów, bo to oni, pozornie, go reprezentują. Obywatel nie ma oparcia w państwie (władzach gminy, dzielnicy itd.) i tę potrzebę  wypełniają organizacje ekologistów.      

Podsumowując, można stwierdzić, że denacjonalizacja suwerenności i własności obywateli w odniesieniu do prawa usuwania drzew i krzewów na gruntach prywatnych miała wymiar nie tylko stanowienia konstytucyjnego prawa, ale była szansą na uzdrowienie państwa i jego instytucji, które wreszcie musiałoby sprostać oczekiwaniom bezpieczeństwa swych obywateli. To jest mechanizm państwowotwórczy, bo takie państwo, stwarzające bezpieczną przestrzeń, jest potrzebne każdemu obywatelowi. Obawiam się, że ostatnia poprawka do nowych przepisów, reaktywna, oparta na emocjach i bez faktycznej oceny analizy jej skutków, ogranicza sferę odpowiedzialności i wolności obywatela, rozbudowuje biurokrację, a przede wszystkim petryfikuje antypaństwowy układ pan - sługa.        

---

tagi: ochrona przyrody  ochrona środowiska  ekologia 

	Greenwatcher
	30 czerwca 2017 10:48

18     3356    12 zaloguj sie by polubić