Uczeni ogłosili, że nauka nie jest już potrzebna. Nie, no nie tak wprost, no i nie cała, ale tak można by odczytać, a właściwie powinno się odczytać komunikaty, o tym, że to co najlepsze, a co przed nami, to powrót na łaskę i niełaskę natury oraz renaturyzacja wszelkich przejawów ludzkiej aktywności. Po tysiącach lat doświadczeń gatunku i setkach lat naukowego opisywania rzeczywistości, rozpoznano wreszcie cel i sformułowano strategię, a wielkoskalowe operacje już są prowadzone. Wprawdzie nikt chyba jeszcze nie zgłosił, by renaturyzować, dajmy na to, miasto Wrocław, ale płynącą tu Odrę, to już tak. Nie da się osiągnąć upragnionej, ekosystemowej neutralności bez głębokiej rewolucji, bo tak jak w tym przykładzie, jeśli rzeka, to i miasto.  

Te komunikaty, mogą wywołać, co najmniej, rozgoryczenie. Przez wszystkie te lata błądziliśmy, a co gorsza niewiedza naszych bardzo dalekich przodków, o ich miejscu i roli w przyrodzie, była bliska współczesnej wiedzy uczonych o tym, jakie powinno być nasze w niej miejsce. Przyznajmy, że to może być przyczyną rozczarowania dorobkiem homo sapiens. Można było przecież zadowalać się larwami i spokojnie trwać w niewiedzy, zamiast dążyć do osiągnięcia prawie takiego samego stanu wiedzy i powrotu do porzuconego owadziego menu. Cóż za ontologiczny paradoks - chciałoby się zacytować jednego z bohaterów kreskówek, a to z braku erudycji i nieznajomości filozofii.

Jeśli wreszcie dotarliśmy do tak przełomowego punktu w naszej historii, to misja nauki może się wydawać wyczerpana. Już jej nie potrzebujemy by dalej opisywać Ziemię i wszechświat, a po to by przeżyć, trwać i rozwijać się lub by zrozumieć i poszukiwać ot choćby Tego co ponad nami. Wiedza dostarczyła nam ostatecznego rozstrzygnięcia. Oto człowiek, obdarzony, według niektórych, bożym darem gospodarowania i wolnością wyboru, niekiedy używający nad miarę swobody, ma być teraz całkowicie poddany woli matki natury, co to muchy by nie skrzywdziła.

Nie wróżę temu dobrze, a jestem pewien, że będą liczne ofiary, bo nie wszyscy mogą tak spektakularnie i pluszowo ekologizować jak politykierzy, celebryci, albo bohaterowie reklam elektrycznych samochodów. To pierwsza w historii rewolucja, która wprost zapowiada, że okradnie proletariuszy i ich dziatki i nic dziwnego, że drożyzna i ograniczenia w gospodarowaniu, usprawiedliwione dobrem planety, wyprowadzały naszych zachodnich sąsiadów na ulicę już przed wojną i zarazą. Perspektywa bushcraftu prędzej wyprowadzi ludzi z miasta na barykady niż w przyrodę, a dwieście metrów kwadratowych lasu nie wyżywi np. statystycznego obywatela Królestwa Niderlandów, nawet gdyby, miał umiejętności przewyższające youtubowe porady o tym jak korzystać z dziczy. I wreszcie, nie po taki dobrobyt i unijny humanitaryzm przybyli tu licznie emigranci, izolujący się w gettach własnej przemocy i cudzego socjalu. A poza tym, cóż to za matka, która czyni z dzieci bezwolnych niewolników swoich śmiertelnych kaprysów?     

Synergiczny mariaż naturalności i neutralności można lapidarnie zilustrować wizytą pacjenta u lekarza. Chory, np. w stanie zapalnym płuc, otrzymuje rokowanie śmierci. I tyle. Pacjent, w tak zaproponowanym paradygmacie wiedzy, wysublimowanej z nauki, otrzyma, co najwyżej, pouczenie, o tym co mu się przytrafiło, i pocieszenie, że jest to naturalne, nawet jeśli zawinione. W tym przykładzie różnica wiedzy pomiędzy nami, a dalekimi przodkami, miałaby polegać na tym, że oni w chorobie umierali, a my wiemy jaka to choroba. Przez milenia stan poznania otaczającej rzeczywistości zmienił się. Zapamiętajmy to osiągnięcie nauki, bo i ono może zostać nam wkrótce odebrane, albo będzie przeinaczone.

Niewątpliwie zostało ono dokonane kosztem stanu przyrody, a ten fakt musi naukę co najmniej zawstydzić. Jest to wystarczająca przyczyna, w globalnym kaftanie bezpieczeństwa, by wiedza miała wyższy status niż nauka. Wyparcie odkrytych prawidłowości, zachodzących w przyrodzie, niezgodnych z oczekiwaniem rewolucyjnego światopoglądu, to tylko kwestia konfrontacji i potrzeby. Możemy być pewni szybkiego utytułowania i kariery tych, którzy będą wykazywali ideologiczną niepoprawność praw przyrody. Nie można pominąć tego, co już zrobiono z ekologią i z ekologii, a przecież by utrwalać wiedzę o neutralności w ekosystemie, trzeba tę dziedzinę nauki, u jej fundamentów, po prostu ignorować lub uznać jej część za jakieś wypaczenie. A jeśli część, to i całość, bo jeśli Odra, to i Wrocław do którego wybiera się betacool.

Taki los, nie miejmy złudzeń, spotka także inne, niewygodne uczonym, dyscypliny. Weźmy np. takie nauki o Ziemi jak geografia i geologia. Jakieś cykle glacjalno-interglacjalne, długo czy krótkoterminowe astronomiczne cykle klimatyczne, aktywność Słońca, zmiany nachylenia osi Ziemi, to wszystko popadło w niełaskę i w niepamięć, odkąd klimatyzm uczynił zmiany klimatyczne pierwszorzędnym dziełem człowieka, a niestałość klimatu stała się nieoczywista. Stratygrafia? Jakieś granice er i okresów geologicznych? Globalne kataklizmy endo i egzogeniczne? To także jest przesłonięte powagą obecnego wymierania, o tempie i skali, które ponoć nigdy nie zdarzyły się w historii życia na Ziemi.

Antropocen, chyba wbrew intencjom swoich autorów, uśpił naszą czujność i wywindował antopocentryzm i chorobliwy antropofobizm, na poziom, o którym wcześniej uczeni i salonowi postępowcy chyba nie marzyli. Przecież np. trzęsienia ziemi, erupcje wulkaniczne, tsunami zaczęliśmy traktować, w wieku XXI, jako wyraz gniewu planety i kary za wyrządzone jej krzywdy. Nawet jeśli to tylko publicystyczne egzaltacje, a zauważmy, że tu nie używa się językowej ekspresji kochającej matki i natury, to tylko kwestia czasu, by jakieś wyliczenia przemieszczonych przez człowieka mas wody oraz skał zostały wykorzystane do wypracowania i wdrożenia nowej antropofobii np. tektonizmu. Byłby on, równie przydatny w kontestowaniu węglowodorów, jak jest w tym klimatyzm - skuteczne narzędzie zastraszania proletariuszy i utrzymywania własnych przewag.  

Wspomniałem o rozczarowaniu, ale jeśli już ktoś wmawia ludziom ego o rozmiarze większym lub równym planecie i adekwatny temu lęk, to jak duże rozczarowanie powinna wywołać nasza bezradność wobec, niewidocznej gołym okiem, złotej algi w wodach Odry? Przyjmuję, że to my ją tu wprowadziliśmy - a nie ma co do tego pewności, i, że my tworzymy dla niej dogodne warunki  bytowania - co wymaga weryfikacji, a dopiero zespół różnych czynników - co podejrzewamy, sprawia, że zieje ona (nie dosłownie) zabójczą toksyną. Nie jest to zresztą pierwszy przypadek by mikroorganizmy niszczyły życie wokół siebie, a przecież zdarzało się im sprowokowanie jego unicestwienia w rozmiarze globalnym, w czym pierwszeństwa nigdy im nie odbierzemy, nawet antropocenem, antropogenem czy cokolwiek sobie wymyślimy.

Spróbujcie zapytać jakiegoś uczonego czy można to coś usunąć z wody. Zanim wam odpowie, że nie, to będzie was uporczywie uświadamiał o pierwszorzędnej potrzebie renaturyzacji rzeki, jakby już w samym pytaniu odkrył płyciznę, nomen omen, waszej wiedzy o przyrodzie i głębię naiwności o możliwościach biomanipulacji. A przecież mogliście w nią popaść obciążeni ego wagi planety.

Najpierw trzeba rzeki odbetonować – ten frazeologizm, obcy nawet warsztatowi budowlańca, robi imponującą karierę wśród promotorów emocji prostych, wymagających reakcji, ale nie myśli. Trzeba je uwolnić z budowli i urządzeń regulacji oraz kontroli przepływu, a więc żadnych ostróg, jazów, tam, kaskad, śluz itp. Trzeba rozebrać wały przeciwpowodziowe i zbiorniki retencyjne. Zlikwidować transport rzeczny (obecnie w użyciu jest już nowy termin, pejoratywnie stygmatyzowany: przemysłowy transport rzeczny), sporty motorowodne i wędkarstwo. Lekkość wygłaszanych postulatów kontrastuje z kategorycznym i krótkim - nie, dla możliwości pozbycia się toksycznego jednokomórkowca. I to jest zrozumiałe, bo nawet wśród naszego gatunku wydaje się dominować przewaga osobników o takim usposobieniu i nie ma jak tego zmienić.  

Jestem przekonany, że żaden hydrotechnik, nie wygłaszałby równie swobodnie postulatów z dziedziny hydrobiologii czy ekohydrologii, ale taka postawa to upośledzenie komunikacyjne, we współczesnym uniwersum prostych rozwiązań złożonych problemów. Gdybyśmy takiego zapytali, co zrobić z zanieczyszczeniem wód, niech będzie z wrocławskimi ściekami, to zamilkłby na długo, zanim odpowiedziałby cokolwiek. W tym czasie ten i ów udzieliłby nam szeregu pouczeń o potrzebie powstrzymania antropogenicznych zmian klimatu, o ekosystemowej neutralności człowieka, o kreowaniu sprawiedliwych społeczności miast (C40 Cities) i wsi. Oczywiście podtarłby się nauką, bo tylko tak może być ona angażowana i do tej funkcji jest właśnie deprecjonowana.

 

 

---

tagi: ekologizm  klimatyzm  wiedza  odra  nauka  antropocen  renaturyzacja  neutralizm  antropofobizm 

	Greenwatcher
	20 lutego 2023 15:43

16     1594    15 zaloguj sie by polubić